Biografieën
Een biografie van spirituele personen geef een beeld van wat spiritualiteit kan betekenen. Een biografie werkt als een spiegel: voor je zelf als op zoek bent naar wat het leven de moeite waard maakt. Voor een beter begrip van dit veel gebruikte woord. Het omvat alles wat mensen in de diepte van zichzelf ervaren hebben toen zij die ervaring in verband brachten met wat of wie hen droeg. Ze voelden zich gekend.
Karen Armstrong, (1944- ) de wenteltrap.
Een mooi voorbeeld van een spirituele autobiografie is De Wenteltrap van deze schrijfster van vele toegankelijke theologische werken. Toen ze opgroeide had ze epileptische aanvallen, die haar leven ingrijpend veranderden, en haar maakten tot een religieus persoon.
Christian Wiman, (1966- ) Mijn heldere afgrond, overpeinzingen van een moderne gelovige.
Een hard verhaal van een leven met kanker, en daarin God tegenkomen. Geen gemakkelijk troostende God, maar harde werkelijkheid en daarin leven. ‘Wat ik weet is dat de wending naar God mijn angsten niet heeft verminderd, en dat ik voortdurend terugval in wonden, wensen, verschrikkingen waarvan ik meende dat ik ze te boven was gekomen.”
Willem Barnard,(1920-2010) Stille omgang.
Barnard geeft korte overdenkingen bij teksten uit de Bijbel, maar doet dat met ruimhartig oog voor traditie, liturgie en leven, zodat ergens biblicistisch uitwerkt. Zijn taalbeheersing maakt het voor close reading geschikt.
G.K. Chesterton (1874-1936) Orthodoxie.
Zijn boek Orthodoxie schreef hij in 1907. Hij werd er bekend en beroemd mee. Hij was journalist en vooral polemist, spiritueel en geestig. Hij was een religieus denker die telkens weer op aanstekelijke wijze paf stond over het voor de hand liggende, dat hij ook aantrof in de christelijke rechtgelovigheid (orthodoxie)
H.van der Ent,(1930- ) Geloven in gedichten – verzameld en verklaard door H. van der Ent.
Bloemlezing van van der Ent waarin hij het poëtische met het geraakt zijn in het geloof verbindt. Sterk en nog niet gedateerd. Hij publiceert zelf gedichten onder het pseudoniem Naton Ent.
R.Guardini (1885-1968), Brieven van het Comomeer.
Het oeuvre van Guardini vormde in de eerste helft van de vorige eeuw het toonbeeld van geestelijke lectuur. Zijn meditaties, liturgische beschouwingen en niet te vergeten zijn grote boek over Jezus (De Heer) vonden hun weg naar menige katholiek. Na zijn dood was dat pijlsnel voorbij. Veel ervan werd ineens als verouderd ervaren. Toch behoort zijn werk tot de authentiek christelijke bronnen. Tussen 1923 en 1925 schreef hij negen brieven aan een vriend die later onder de titel Brieven van het Como-meer zijn uitgegeven. Daarin probeert hij zich een mening te vormen over de opkomende industrialisering..
Dag Hammerskjold, (1905-1961) Merkstenen.
Dag Hammarskjöld, secretaris-generaal van de Verenigde Naties, kwam in 1961 om het leven bij een vliegtuigongeluk, of was het door een aanslag? Hij liet een manuscript na: een bundeling dagboeknotities die zijn reis met God markeren. Uit het boek klinkt een groot verlangen naar zuiverheid en helderheid.
Etty Hillesum, (1914-1943) Het verstoorde leven, Dagboek van Etty Hillesum,1941-1943.
Bij het verschijnen van haar dagboeken in 1981 maakten haar teksten een diepe indruk bij velen. De Tweede Wereldoorlog speelt op de achtergrond, de toenemende jodenvervolging, maar vooral haar gevoelige houding tegenover alles wat is, haar onverschrokkenheid als het gaat om lijden, en haar geloof hebben eeuwigheidswaarde. ‘’ik ben bij de hongerenden, bij de mishandelden, en bij de stervenden, iedere dag, maar ik ben ook bij de jasmijn en bij dat stuk hemel achter mijn venster, er is voor alles plaats in één leven. Voor een geloven aan God en voor een ellendig leven.
Kune Biezeveld, Theologisch testament
Het theologisch testament van deze Leidse theologe met een klein boekje waarin zij het oude testament op randen en rafels aftast en beluistert wat daarin aan weggetjes uit en tot de canon valt te horen. verkwikkend.
F. van der Meer (1904-1994), Paasmorgen.
In zijn boekje Paasmorgen (hier links op de foto) uit 1959 kijken we met Van der Meer mee naar een schilderij van Rogier van der Weyden waarop te zien is hoe op paasmorgen Christus verschijnt aan zijn moeder. Al kijkend transformeert het schilderij in een visioen dat zich afspeelt in de hemel, een hemelse komedie, maar in aardse beelden.
Thomas Merton (1915-1968) Louteringsberg en De wateren van Siloë.
Merton was benedictijner monnik, en zette zich in voor de ontmoeting tussen boeddhisme en christendom. Louteringsberg is zijn biografie, en de Wateren van Siloe is een mooie inleiding hoe het is te leven als trappist. Nog maar kort geleden is een biografie over hem verschenen van Jim Forest, Leven met wijsheid. Op 8 december 2018 geeft Forest een lezing in Nijmegen over Merton. Zie https://www.ru.nl/radboudreflects/agenda/lezingen/vm/denken-vredesactivist-thomas-merton-lezing/
Henry Nouwen, (1932-1996) Eindelijk thuis.
Deze van oorsprong Nederlandse priester mag niet ontbreken in dit lijstje met spirituele boeken. Nouwen was hoogleraar pastoraalpsychologie in Amerika en pastor van verstyandelijk gehandicapten. Hij blijft veelgelezen door zijn persoonlijke stijl van zoeken, en gevoelige vorm van denken. Zijn boek Éindelijk thuis, Gedachten bij Rembrandts De terugkeer van de verloren zoon, is een mooi begin, vooral voor wie iets zoekt op het gebied van spiritualiteit, hulpverlening en pastorale zorg. . Nouwen overdenkt zijn eigen geschiedenis aan de hand van het schilderij van Rembrandt De verloren zoon. Gevoelig, kwetsbaar, openhartig. Toegankelijk.
Edith Stein, (1891-1942) wetenschap van het kruis.
Haar naam mag eigenlijk niet ongenoemd blijven. Maar haar boeken zijn niet gemakkelijk. Edith Stein werd geboren in Breslau (nu Wroclaw, Polen), in 1891. Zij studeerde filosofie en een wetenschappelijke loopbaan lag voor de hand al was dat onmogelijk in die tijd voor een Joodse vrouw. Ze bekeerde zich tot het katholieke geloof, trad in bij de Karmelitessen, en woonde vanaf 1938 in het klooster in het Limburgse Echt. In 1942 werd zij vermoord in Auschwitz. Haar boek ‘Wetenschap van het kruis’ is een commentaar op het mystieke werk van Johannes van het Kruis. Er zijn verschillende biografieën over Edith Stein geschreven, zoals van Ilse Kerremans Edith Stein, Leven aan Gods hand, en van Jantje Bazuin, Edith Stein een leven vol harstocht.
Simone Weil (1909-1943) Wachten op God.
Spirituele mensen zijn vaak buitenbeentjes. En Simone Weil is dat bij uitstek. Filosofe en activist, lijdend aan anorexia, politiek actief, zocht zij het opgaan in het moment, in het bestaan zelf – daartoe ging zij werken in de Renault fabrieken, nam deel aan de Spaanse Burgeroorlog, werd katholiek, maar liet zich niet dopen. Kwam in Engeland terecht waar ze zich aanmeldde voor het leger, maar werd afgewezen. Ze stierf aan TBC in 1943. Haar Wachten op God bevat de brieven aan pater Perrin en gedachten rond het wachten, de aandachtige afwachting die zij als levenshouding wilde nastreven.